Wintervogeltellingen bij de Pendrechtse Molen

Een vacant gebied aan de rand van Rotterdam

Toen de vraag kwam eind 2020 of er nog interesse was onder de leden van de Vogelwerkgroep IJsselmonde om een vacant gebied te tellen hoefde ik niet heel lang na te denken. Ik vind het leuk om me ergens voor in te zetten. En het was een mooie stok achter de deur om in ieder geval 1 keer in de maand naar buiten te gaan, ondanks mijn enorm drukke werkweken. Het gebied rondom de Pendrechtse Molen is vrij groot en divers. Het ligt aan de rand van de snelweg A15 en de trein dendert er regelmatig voorbij. Er zijn grote plassen en kleine stukjes bos. Je kan er goed parkeren, maar er zijn helaas ook veel loslopende honden, bijzonder volk op de parkeerplaatsen en regelmatig zie ik tentjes in het gebied. 

De eerste keer in het gebied

In november 2020 deed ik mijn eerste telling. Ik had een kaartje van het gebied uitgeprint en voor mezelf een beetje een route bedacht. Gaandeweg de jaren is de route wel wat gewijzigd, want ik probeer echt ieder hoekje goed in kaart te brengen. Ik loop vaak zo'n kleine 10 km en neem de tijd. Zeker als ik ergens over twijfel blijf ik wachten tot ik een goede geluidsopname of foto heb. Van te voren dacht ik, wat moet ik daar nu zien. En bij de eerste meters in het gebied veranderde die gedachte eerlijk gezegd niet. Vooral op de parkeerplaatsen, maar ook verder in het gebied is veel vuiligheid. Maar tot mijn verrassing vlogen er al snel twee Ooievaars over die landden in het gebied en zag ik ook tijdens mijn eerste telling twee keer een IJsvogel en een Grote Gele Kwikstaart. Het begin van mooie momenten in het gebied. 

Eerste echte koude winterperiode

De eerste winterperiode leerde ik het gebied en zijn 'inwoners' steeds beter kennen. Vaste gasten in grote aantallen zijn de Meerkoeten, Grauwe Ganzen, Grote Canadese Ganzen, Kuifeenden, Wilde Eenden, Kokmeeuwen, Koolmezen en Pimpelmezen. Maar in deze periode zag ik ook Waterrallen voor het eerst en Dodaars. In Januari 2021 werd ik verrast door een opvliegend Bokje. Die zat in een kleine grasveldje tussen beplanting. Helaas is dat stukje inmiddels helemaal overwoekerd. Het was na de Ooievaars een nieuwe soort voor het gebied. Februari van 2021 was een echte winterse telling. Tot mijn grote verrassing zag ik maar liefst 6 Houtsnippen tussen de sneeuw en 2 Watersnippen aan de waterkant. 

In de zomerperiode ook veel moois

Omdat een nog beter gevoel te krijgen met het gebied, besloot ik in de zomer van 2021 ook af en toe een rondje te doen. Ik ontdekte mijn eerste Spotvogel. Eerst op geluid maar na rustig wachten kwam hij even tevoorschijn. Ook zag ik een Zwarte Roodstaart en vermoedde zelfs een broedlocatie vlak bij het spoor. In de zomer is het extra lastig om rustig te vogelen, want dan kan het erg druk zijn in het gebied. Maar dat heeft dan ook weer zo zo'n charme. Mensen zijn vaak oprecht geïnteresseerd wat je in het gebied doet en willen weten of er nog iets moois te zien is. En er zijn altijd stille hoekjes in het gebied waar ik zelfs eens een uit de struiken opvliegende jonge Wielewaal zag.

Afwisseling in aantallen en soorten

Afhankelijk van de maand kom ik tussen de 40 en 55 soorten tegen tijdens een rondje van 3-4 uur lopen. Dit komt door de diversiteit in het gebied van open water, kleine bossen, struiken en afgelegen slootjes. Jaar op jaar en maand op maand verschillen de aantallen en soorten nogal. Voor Sovon zal het belangrijkst zijn hoe de aantallen zich ontwikkelen. Voor een vogelaar zijn de bijzonderheden ook altijd leuk. Ik heb soms grote groepen Kepen, Seizen, Koperwieken, (Vuur)Goudhaantjes en Roodborstjes. En soms heb ik ze een hele periode ook helemaal niet. Dat soort schommelingen vallen me ook steeds meer op. Dat vind ik ook erg leuk aan het tellen. 

Winterseizoen 2023 - 2024 

Dit seizoen besloot ik al in September te starten met de telling. Omdat het nog vrij zacht weer was had ik voor het eerst Gele Kwikstaarten en Zwartkoppen. Maar nog leuker was dat ik de eerste Kramsvogel van het winterseizoen had op ons eiland IJsselmonde. Het was te kort voor een foto, maar de geluidsopname had ik gelukkig wel. Bijzonderheden probeer ik toch altijd met bewijs te ondersteunen. De tellingen van Oktober en November waren geen beste door de harde wind en vele regen, al had ik wel een verdwaalde Smient, een soort die in 1990 voor het laatste was gemeld in het gebied. Maar de tellingen van December, Januari en Februari brachten veel moois. Meeuwen blijft lastig. Ik tel er wisselend aardig wat in het gebied. Ze zitten vooral in de Plas Vrijenburgbos. Daar start ik altijd met tellen, want er wordt veel gezwommen daar en dan is er niets meer te tellen. Meeuwen blijft lastig. Maar soms zie ik een meeuw die net wat anders is. Dan probeer ik zoveel mogelijk foto's te maken. Zo ontdekte ik ook de eerste Pontische Meeuw voor dit gebied in December.

Januari telde ik veel vogels en veel soorten, maar ik was toch wel echt op zoek naar Grote Barmsijzen. Maar helaas waren ze niet aanwezig ondanks het feit dat er veel Elzen in het gebied staan. Ik hoop altijd stilletjes op iets geweldigs als een Siberische Tjitjaf, Bladkoning of Pestvogel. Zeker met een influx. De IJsvogels die ik begin 2023 helemaal niet had waren nu goed vertegenwoordigd. Tijdens de februari telling vlogen ze samen luidroepend over het water. Een geweldig tafereel. Daarna vervolgde ik mijn telronde en kwam aan bij de Pendrechtse Molen waar grote getalen watervogels bij elkaar zitten. Terwijl ik door mijn verrekijker aan het tellen ben zie ik een vrouwtje Grote Zaagbek voorbij komen. Geweldig om deze vogel in mijn gebied te zien. De dag kon eigenlijk al niet meer stuk. 

Aan het eind van mijn ronde kwam ik bij een laatste bosje met Elzen en struiken. Eigenlijk een heel ranzig stukje met veel troep. Maar ik zag eindelijk een aantal Sijzen. Eerst zag ik er twee en toen vielen me er steeds meer op. Terwijl ik ze probeerde te tellen door mijn verrekijker en met het blote oog, zag ik plots een Grote Barmsijs. Van binnen helemaal door het dolle heen, omdat ik daar (misschien wel tegen beter weten in) zo naar op zoek was geweest deze periode. Ik telde er maar liefst 5 en gelukkig kon ik ze ook vastleggen. Ik heb er zeker twintig minuten naar staan kijken. Tot ze ergens van schrokken en opvlogen. Een prachtig einde van de toptelling in Februari. 

Bezoekje aan het gebied

Al met al is een bezoekje aan het gebied de Pendrechtse Molen, zeker een keer de moeite waard. Als je door alle minpunten van het gebied heen kan kijken, dan ontdek je vanzelf pareltjes. Parkeren doe ik altijd bij Brasserie Vrijenburg en mooiste stukje is langs de treinbaan. Daar is het ook het rustigst. Als er ijs ligt, dan kom je ook zomaar een Waterral tegen en bij de slootjes en hekken IJsvogels. Zingende Rietgorzen, Cetti's Zangers, Roodborsten, Merels, Koolmezen en Boomkruipers in overvloed.